Zjawisko zwiększonej objętości ejakulatu, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się nieszkodliwe, bywa objawem zaburzeń wymagających diagnostyki andrologicznej. Hiperspermia, bo o niej mowa, to rzadziej omawiany temat, który ma jednak istotne znaczenie w kontekście męskiej płodności. Zrozumienie, czym dokładnie jest nadmiar spermy, jakie mogą być jego przyczyny oraz w jakich sytuacjach wymaga leczenia, może pomóc pacjentom w podjęciu właściwych kroków diagnostycznych.
Hiperspermia – co to jest?
Hiperspermia to stan, w którym objętość ejakulatu przekracza fizjologiczną normę. Objętość ejakulatu uznawana za prawidłową mieści się w przedziale 1,5–6 ml. Należy jednak pamiętać, żeprzekroczenie tej wartości nie zawsze świadczy o patologii, jednak w określonych okolicznościach – zwłaszcza w kontekście trudności z zapłodnieniem – może być sygnałem, że potrzebna jest szersza diagnostyka.
Co równie istotne zwiększona objętość nasienia – wbrew pozorom – nie oznacza wcale zwiększonej płodności. Wręcz przeciwnie, ponieważ u części mężczyzn obserwuje się rozcieńczenie nasienia, co skutkuje obniżeniem koncentracji plemników w mililitrze ejakulatu, a w efekcie może prowadzić do trudności w zapłodnieniu.
Przeciwieństwem hiperspermii jest hipospermia, czyli schorzenie, w przypadku którego wydzielana jest zmniejszona ilość spermy. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Hipospermia – czym jest i jak można leczyć to schorzenie?
Objawy hiperspermii – na co powinieneś zwrócić uwagę?
Wielu mężczyzn ignoruje objawy hiperspermii, traktując „dużo spermy” jako oznakę dobrej kondycji seksualnej. Jednak niektóre sygnały mogą wskazywać, że nadmiar ejakulatu to nie tylko kwestia fizjologii, ale potencjalny problem medyczny. Na co powinieneś zwrócić uwagę?
- zauważalnie większa ilość ejakulatu (powyżej 6 ml) przy jednym wytrysku,
- bardzo rzadka lub wodnista konsystencja spermy,
- niska koncentracja plemników w badaniu nasienia (seminogramie),
- uczucie niepełnego opróżnienia lub dyskomfort po wytrysku,
- opóźniony czas płynięcia nasienia lub jego rozwodnienie,
- trudności z zajściem w ciążę mimo regularnych stosunków,
- sporadycznie ból w okolicach prostaty lub jąder, jeśli przyczyną jest stan zapalny.
Objawy te nie muszą występować jednocześnie, ale ich pojawienie się – szczególnie w kontekście problemów z płodnością – powinno skłonić do konsultacji z lekarzem.
Najczęstsze przyczyny hiperspermii
Produkcja spermy zależna jest od naprawdę wielu czynników, a do najważniejszych należy zaliczyć równowagę hormonalną, aktywność gruczołów płciowych, a także nawyki oraz ogólny stylu życia pacjenta.
Przyczyną hiperspermii może być między innymi zwiększoną sekrecję pęcherzyków nasiennych. Ich nadczynność jest najczęściej konsekwencją rzadkiej aktywności seksualnej, przewlekłego napięcia, a także infekcji bakteryjnych lub wirusowych, prowadzących do stanu zapalnego. Zdarza się również, że hiperspermia wynika z zaburzeń hormonalnych, przede wszystkim nadmiaru androgenów lub nieprawidłowej proporcji testosteronu do estradiolu, co wpływa na zwiększoną objętość wydzieliny gruczołów płciowych. Wpływ na stan ten mogą mieć także niektóre leki, suplementy diety zawierające substancje stymulujące libido, a nawet sterydy anaboliczne stosowane bez nadzoru lekarskiego. Czynniki konstytucjonalne, takie jak predyspozycje genetyczne i anatomiczne, również mogą odgrywać rolę – zwłaszcza jeśli hiperspermia występuje u pacjenta przez całe życie i nie wiąże się z objawami subiektywnymi czy niepłodnością.
Przeczytaj również nasz artykuł, z którego dowiesz się, czym jest aspermia: Aspermia – co powoduje brak wytrysku u mężczyzn i jakie są możliwości leczenia?
Leczenie hiperspermii – wszystko, co musisz wiedzieć
Leczenie hiperspermii zależy przede wszystkim od ustalenia jej przyczyny oraz oceny wpływu na funkcje rozrodcze pacjenta. Kluczowym elementem diagnostyki jest badanie ogólne nasienia, które pozwala ocenić objętość ejakulatu, koncentrację plemników, ich ruchliwość i morfologię. W razie nieprawidłowości zaleca się wykonanie badań hormonalnych oraz diagnostyki obrazowej gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych. U niektórych pacjentów konieczna może być także ocena obecności stanu zapalnego w drogach nasiennych lub identyfikacja infekcji.
Jeśli hiperspermia powoduje trudności z zapłodnieniem, to leczenie skupia się przede wszystkim na terapii przyczynowej. Obejmuje ona najczęściej farmakoterapię w przypadku infekcji, leczenie hormonalne w razie stwierdzenia zaburzeń endokrynologicznych. Zalecane jest także wprowadzenie zmian stylu życia, a w tym regularnej aktywności seksualnej, rezygnacji z używek oraz redukcji stresu.