Transfer zarodka to kluczowy moment w procedurze in vitro (IVF), a dla wielu par – emocjonujący finał długiego i często trudnego procesu leczenia niepłodności. Sam zabieg, przeprowadzony przez lekarza pod kontrolą USG, zwykle jest prosty i bezbolesny.

Na czym polega transfer zarodka?

Zarodek może być przetransferowany zarówno w cyklu, w którym przeprowadzono stymulację i pobranie komórek jajowych, tzw. transfer świeżego zarodka, jak i w kolejnych cyklach, wówczas mówimy o transferze zarodka zamrożonego. O tym, jaki rodzaj transferu będzie przeprowadzony, decyduje lekarz, biorąc pod uwagę szereg czynników mających wpływ na bezpieczeństwo pacjentki i największe szanse na powodzenie transferu. 

Wskazaniem do odroczenia transferu zarodka może być zwiększone ryzyko zespołu hiperstymulacji jajników, konieczność przeprowadzenia diagnostyki przedimplantacyjnej zarodka, brak prawidłowych warunków do implantacji zarodka, zarówno anatomicznych, jak i hormonalnych. Obecnie, w wyniku udoskonalenia technik embriologicznych uważa się, że szanse na powodzenie transferu w wyniku obydwu procedur są porównywalne.

A co dzieje się z zarodkiem po transferze? Przeczytasz w artykule In vitro – co dzieje się z zarodkiem po transferze do jamy macicy? 

Procedury medyczne a skuteczność transferu

Skuteczność transferu zarodka zależy od wielu czynników, zarówno medycznych, jak i tych związanych ze stylem życia pacjentów.

O tym, jakie procedury medyczne i leki należy zastosować podczas transferu zarodka, decyduje lekarz. Ważne jest, aby ściśle stosować się do jego zaleceń. Europejskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu przeanalizowało dostępne procedury, mogące mieć wpływ na zwiększenie powodzenia implantacji. Wykazano m.in. że zarówno zastosowanie przesiewowej histeroskopii, wykonanie testu receptywności endometrium, jak i scrachingu endometrium nie wpływa w sposób istotny statystycznie na szanse uzyskania ciąży. Nie zaleca się także wewnątrzmacicznych wlewów G-CSF, hCG. Nie wykazano również istotnego wpływu akupunktury, terapii masażem czy praktyk tradycyjnej medycyny chińskiej na zwiększenie skuteczności transferu. Natomiast wykazano, że zastosowanie bogatego w kwas hialuronowy podłoża do transferu zarodka zwiększa jego szanse na implantację.

Chcesz dowiedzieć się więcej o przyczynach niepowodzenia implantacji? Przeczytaj także nasz artykuł: Nawracające niepowodzenia implantacji – analiza problemu i perspektywy leczenia 

Wpływ stylu życia na powodzenie implantacji

Kluczowe dla powodzenia całej procedury zapłodnienia pozaustrojowego są także działania związane ze stylem życia pacjentów. Część z nich warto wdrożyć już na kilka, a nawet kilkanaście tygodni przed transferem zarodka i utrzymywać je także po transferze.

Należy zadbać o prawidłową masę ciała, ponieważ nadwaga i otyłość, jak również niedożywienie zmniejszają skuteczność IVF. Nie powinno się jednak stosować restrykcyjnych diet, ponieważ organizm potrzebuje równowagi hormonalnej i składników odżywczych do wsparcia endometrium i zarodka. Dieta powinna być zbilansowana i bogata w białko, antyoksydanty, kwasy omega-3, witaminę D i kwas foliowy. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników pacjentki z grupy niskiego ryzyka w okresie przedkoncepcyjnym powinny stosować 400 ug kwasu foliowego lub 400 ug kwasu foliowego i 400 ug aktywnej postaci, pacjentki z grupy ryzyka pośredniego, czyli m.in. z otyłością, cukrzycą, chorobami układu pokarmowego, czy obniżona aktywnością MTHFR 400 ug kwasu foliowego i 400 ug aktywnej postaci, a pacjentki z grypy wysokiego ryzyka dawkę 5 mg kwasufoliowego. Należy zadbać także o odpowiednie nawodnienie organizmu, przyjmując przynajmniej 2l wody na dobę.

Czego unikać przed i po transferze?

Drobne decyzje podejmowane tuż przed i po transferze zarodka mogą mieć znaczenie dla powodzenia całej procedury. Warto wiedzieć, jakie zachowania wspierają implantację, a których lepiej unikać w tym szczególnie wrażliwym okresie.

  • Należy ograniczyć kofeinę do 200 mg/dobę (to 2-3 filiżanki espresso lub 3-4 kubki czarnej herbaty) oraz całkowicie zrezygnować z alkoholu i nikotyny. Palenie papierosów, także bierne, zmniejsza szansę na prawidłową implantację i zwiększa ryzyko poronienia.
  • Nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących współżycia po transferze zarodka, jednak z reguły odradza się je w dniu transferu i kilku dni po ze względu zwiększone ryzyko czynności skurczowej macicy i infekcji dróg rodnych.
  • Pacjentki po transferze zarodka mogą prowadzić normalny, aktywny tryb życia. Umiarkowana aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na przepływ krwi krążącej i nie należy całkowicie z niej rezygnować. Nie zaleca się całkowitego unieruchomienia i leżenia po transferze. Według niektórych publikacji może to nawet zmniejszać powodzenie implantacji.
  • Warto zadbać też o zdrowy sen, z zachowanym rytmem dnia i nocy, a także o spokój psychiczny. Przewlekły stres może zaburzyć gospodarkę hormonalną i negatywnie wpływać na powodzenie implantacji. Wsparcie psychologiczne oferowane jest pacjentom na każdym etapie leczenia niepłodności w zależności od indywidualnych potrzeb.

Skuteczny transfer zarodka – jak zwiększyć swoje szanse na ciążę?

Podsumowując, skuteczność transferu zarodka zależy zarówno od precyzyjnie dobranych procedur medycznych, jak i od świadomych decyzji dotyczących stylu życia. Choć sam zabieg jest stosunkowo prosty, to przygotowanie do niego – fizyczne i psychiczne – wymaga zaangażowania, konsekwencji oraz zaufania do zespołu medycznego. Zachowanie równowagi hormonalnej, unikanie używek, odpowiednie odżywianie i redukcja stresu to czynniki, które mogą realnie zwiększyć szanse na powodzenie procedury. 

Warto pamiętać, że każda para przechodzi tę drogę inaczej – kluczowe jest indywidualne podejście i kompleksowa opieka, która uwzględnia zarówno aspekty medyczne, jak i emocjonalne.