Tyłozgięcie macicy to anatomiczna odmienność występująca nawet u 20% kobiet w wieku rozrodczym. Choć często nie powoduje żadnych dolegliwości, u niektórych pacjentek może być źródłem dyskomfortu i wpływać na jakość życia. Warto poznać przyczyny tego stanu oraz możliwości jego leczenia.
Czym jest tyłozgięcie macicy i jak często występuje?
Macica tyłozgięta – retroversio uteri – to stan, w którym trzon macicy jest odchylony ku tyłowi w stosunku do szyjki macicy, zamiast być naturalnie zgięty do przodu. Co istotne, sama obecność tyłozgięcia nie jest uznawana za patologię – to raczej wariant anatomiczny, który u większości kobiet nie wymaga interwencji medycznej. Tyłozgięcie macicy może być wrodzone lub nabyte, np. w wyniku przebytych stanów zapalnych, endometriozy czy zmian poporodowych. W niektórych przypadkach może być także skutkiem osłabienia mięśni dna miednicy lub więzadeł podtrzymujących macicę.
Rozpoznanie i charakterystyczne objawy tyłozgięcia macicy
Objawy tyłozgięcia macicy mogą być różnorodne, choć część kobiet nie odczuwa żadnych dolegliwości. Do najczęstszych symptomów należą bóle w podbrzuszu, szczególnie nasilające się podczas miesiączki lub współżycia. Pacjentki mogą również doświadczać uczucia parcia na pęcherz moczowy, częstszego oddawania moczu lub zaparć. Brzuch przy tyłozgięciu macicy może być wrażliwy na dotyk w dolnej części.
Najczęściej występujące objawy tyłozgięcia macicy:
- Ból w dolnej części brzucha, szczególnie podczas miesiączki
- Dyskomfort lub ból podczas współżycia seksualnego
- Uczucie ciężkości w podbrzuszu
- Częste parcie na pęcherz moczowy
- Problemy z oddawaniem moczu lub zatrzymanie moczu
- Zaparcia lub trudności z wypróżnianiem
- Bóle krzyża, szczególnie nasilające się przed i w trakcie miesiączki
- Przedłużające się i obfite krwawienia miesiączkowe
- Nasilenie dolegliwości bólowych podczas wysiłku fizycznego
Diagnostyka opiera się głównie na badaniu ginekologicznym oraz USG miednicy mniejszej. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny, szczególnie jeśli występują nietypowe objawy lub podejrzenie współistniejących schorzeń.
Wpływ na płodność i przebieg ciąży
Sama obecność tyłozgięcia zwykle nie wpływa znacząco na płodność, choć w niektórych przypadkach może utrudniać zapłodnienie poprzez zmianę położenia szyjki macicy względem pochwy.
Tyłozgięcie macicy w ciąży zazwyczaj nie stanowi problemu, ponieważ wraz ze wzrostem ciężarnej macicy jej położenie naturalnie się zmienia. Jednak w pierwszym trymestrze niektóre pacjentki mogą doświadczać silniejszych dolegliwości bólowych. Należy jednak pamiętać, że mimo wszystko jest to zagadnienie, które zawsze powinno być omówione z prowadzącym ginekologiem. Może on zalecić przykładowo odpowiednie środki ostrożności oraz obserwacje.
Warto również podkreślić, że tyłozgięcie macicy zazwyczaj nie stanowi przeciwwskazania do porodu naturalnego, choć w niektórych sytuacjach może wpływać na jego przebieg. Każdy przypadek jest indywidualny i wymaga konsultacji z doświadczonym położnikiem.
Metody leczenia
Leczenie tyłozgięcia macicy zależy od nasilenia objawów i ich wpływu na jakość życia pacjentki. W przypadkach bezobjawowych zwykle nie jest konieczna żadna interwencja. Gdy występują dolegliwości, stosuje się różne metody – od fizjoterapii i ćwiczeń wzmacniających mięśnie dna miednicy, przez pessaroterapię, aż po leczenie operacyjne w najbardziej uciążliwych przypadkach.
Artykuł powstał we współpracy z Gedeon Richter.
