PCTest (Post Coitial Test, test postkoitalny, test na wrogość śluzu), często określany też jako test po stosunku, to badanie laboratoryjne, które służy do oceny śluzu w kanale szyjki macicy i przenikania przez niego plemników. W przeszłości test ten był wykorzystywany jako badanie diagnostyczne w leczeniu niepłodności, obecnie jest stosowany niezwykle rzadko.
Według aktualnych rekomendacji obowiązujących w Unii Europejskiej i USA PCTest nie powinien być wykonywany w diagnostyce niepłodności z uwagi na swoją niską wartość. Jego wynik nie ma znaczenia dla wyboru metody leczenia niepłodnej pary.
Na czym polega PCTest?
Badanie PCT polega na analizie przenikania plemników przez śluz okołoowulacyjny w kanale szyjki macicy. Śluz szyjkowy odgrywa istotną rolę w procesie zapłodnienia i czasami może je utrudniać, a nawet uniemożliwiać. Wówczas mamy do czynienia z nieprawidłowością, czyli tzw. wrogim (agresywnym) śluzem.
Aby doszło do zapłodnienia, plemniki muszą dostać się w głąb narządów rodnych kobiety, do jamy macicy i w końcu do jajowodów. Wrogi śluz, o gęstej konsystencji i niesprzyjającym pH sprawia, że ich droga jest utrudniona: są one niszczone, zlepiają się, tracą swoją naturalną ruchliwość. W takim przypadku szansa na przedostanie się do komórki jajowej i zapłodnienie znacznie się zmniejsza.
Badania PCT – jak się przeprowadza test po stosunku?
Badanie wykonuje się w ściśle określonej fazie cyklu miesiączkowego, w okresie okołoowulacyjnym (zwykle 1 do 2 dni po owulacji). Jest to niezwykle istotne – jeśli przeprowadzi się go zbyt wcześnie albo za późno, wynik testu będzie błędny.
Badanie PCT musi być poprzedzone stosunkiem płciowym. Następnie w czasie od 6 do 12 godzin należy udać się do gabinetu lekarskiego, gdzie ginekolog pobierze niewielką próbkę śluzu szyjkowego z pochwy. Procedura ta jest bezbolesna (możliwy jest lekki dyskomfort) i podobna do pobrania wymazu cytologicznego. Materiał taki badany jest następnie pod mikroskopem – laborant analizuje i ocenia liczbę plemników oraz ich ruchliwość.
Wynik badania PCT – jak go interpretować?
Możliwe są dwa wyniki testu po stosunku:
- prawidłowy – oznacza, że w próbce znajdują się żywe, aktywne plemniki, a sam śluz ma odpowiedni wygląd i konsystencję;
- nieprawidłowy – w próbce nie wykryto plemników albo jest ich bardzo mało, są one posklejane, nieruchliwe, śluz jest nierozciągliwy.
Negatywny PCTest nie musi oznaczać, że nie ma szans na zajście w ciążę podczas regularnego współżycia. Parametry zarówno nasienia, jak i śluzu szyjkowego mogą ulegać zmianom w kolejnych miesiącach. Ponadto wynik PCTestu zależy od subiektywnej oceny badającego.