Etap I in vitro – Stymulacja hormonalna (stymulacja owulacji).
Głównym celem stymulacji owulacji jest uzyskanie większej niż w cyklu naturalnym liczby dojrzałych komórek jajowych. Zwiększa to szansę na uzyskanie zarodków, umożliwia mrożenie zarodków i tym samym zwiększa całkowite prawdopodobieństwo uzyskania ciąży. Podczas prawidłowej stymulacji owulacji dochodzi do zsynchronizowanego dojrzewania kilku pęcherzyków w jajniku bez możliwości wystąpienia endogennego piku LH. Obecnie stosowane są następujące protokoły stymulacyjne (kolejność w zależności od częstości stosowania):
- protokół długi z agonistą gonadoliberyny (GnRH-a),
- protokół z antagonistą GnRH,
- protokół krótki z GnRH-a.
Inne schematy stymulacji owulacji, np. z cytrynianem klomifenu, modyfikowany cykl naturalny lub cykl bez stymulacji, są stosowane wyjątkowo rzadko.
Nie ma obecnie jednoznacznych danych potwierdzających wyższą skuteczność jednego typu protokołu stymulacyjnego u wszystkich kobiet kwalifikowanych do leczenia metodą zapłodnienia pozaustrojowego. Wybór protokołu
stymulacyjnego jest sprawą indywidualną.
Etap II in vitro – Pobranie komórek jajowych (punkcja jajników).
Punkcja jest to stosunkowo krótki zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym dożylnym lub miejscowym. Pobranie komórek jajowych odbywa się ok. 34–36 godz. po iniekcji hCG. Igłą przez sklepienie pochwy, pod kontrolą USG nakłuwa się jajnik i pobiera zawartość każdego pęcherzyka – płyn oraz komórkę jajową. W tym samym czasie partner powinien oddać nasienie, będąc po minimum 3 dniowym okresie abstynencji seksualnej. Następnie jest ono odpowiednio przygotowywane w laboratorium. Kobieta powinna być na czczo (bez jedzenia i picia przez minimum 6 godzin). Po kilku godzinach pacjentka może udać się do domu. Nie powinna jednak prowadzić pojazdów mechanicznych przez 24 godziny.
Etap III in vitro – laboratoryjny.
Jest to szereg czynności laboratoryjnych. Jeżeli nasienie spełnia odpowiednie parametry to przygotowane plemniki umieszcza się razem z komórkami jajowymi (od 50 do 100 tysięcy plemników). W przypadku nieprawidłowości nasienia proponujemy parom technikę mikroiniekcji – ICSI. Do zapłodnienia dochodzi w inkubatorze utrzymującym specjalne warunki fizyczne (stała temperatura 37 st. C, 5 % CO2 i odpowiednią wilgotność).
Etap IV in vitro – Przeniesienie zarodków do macicy (embriotransfer).
Przeniesienie zarodka (zarodków) do macicy (embryotransfer – ET) jest jednym z ostatnich etapów leczenia metodą IVF. Wpływ na powodzenie ET mają następujące czynniki:
- Wybór zarodka (zarodków) o zachowanym potencjale rozwojowym (który nie zatrzymał się w rozwoju w wyniku nieprawidłowości genetycznych lub rozwojowych). Zarodki mogą być przeniesione do macicy w różnym stadium rozwoju.
W drugiej dobie po pobraniu komórek jajowych zarodki 4-blastomerowe, w 3. dobie zarodki 8-blastomerowe, natomiast w 5.–6. dobie zarodki w stadium blastocysty. Embriotransfer w stadium blastocysty przynosi korzyści w grupie pacjentek z dobrym rokowaniem. W przypadku małej liczby zarodków przedłużona obserwacja zarodków do stadium blastocysty nie poprawia wyników leczenia.