Jednym z najpoważniejszych zaburzeń parametrów nasienia jest azoospermia. Zdiagnozowanie jej nie przekreśla jednak szansy na uzyskanie potomstwa. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, czym jest azoospermia, jakie są jej przyczyny i jakie są możliwości leczenia.

Co to jest azoospermia?

Azoospermia to termin, który oznacza całkowity brak plemników w badanym nasieniu. Rozpoznanie zostaje postawione, jeżeli w preparacie mikroskopowym uzyskanym po odwirowaniu nasienia z dwóch różnych próbek stwierdzi się brak plemników. Azoospermia wymaga dalszej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny niepłodności. Należy wykonać: badania hormonalne, takie jak: FSH, LH, testosteron, prolaktynę, TSH, badania genetyczne (np. kariotyp, ocenę mutacji CFTR, badanie mikrodelecji w chromosomie Y – AZF) oraz badania obrazowe takie jak USG jąder. 

Diagnostyka pozwala nam na znalezienie potencjalnej przyczyny azoospermii oraz na oszacowanie prawdopodobieństwa znalezienia plemników w jądrach.

Jakie są przyczyny azoospermii?

Przyczyny azoospermii można podzielić na:

  • przedjądrowe (w tym wspomniane w poprzednim artykule „Przyczyny i objawy niepłodności u mężczyzn” zespoły genetyczne lub zaburzenia hormonalne),
  • jądrowe (spowodowane niedorozwojem, zanikiem lub zaburzeniem czynności jąder),
  • pozajądrowe (nieobecność lub niedrożność dróg wyprowadzających nasienie).

Metody leczenia azoospermii

Zabiegiem dającym realną i najczęściej jedyną szansę na posiadanie dziecka jest biopsja jąder. Leczenie polega na chirurgicznym pobraniu plemników z jądra (TESE, Testicular Sperm Extraction). W ten sposób otrzymane plemniki mogą być zamrożone i wykorzystane do leczenia metodą zapłodnienia pozaustrojowego z mikroiniekcją plemnika do komórki jajowej (IVF-ICSI).

Dzięki powyższemu leczeniu stosowanemu w klinikach Gameta przyszło na świat już ponad kilkaset dzieci. W sytuacjach bardziej skomplikowanych, czyli u mężczyzn niskim prawdopodobieństwem znalezienie plemników można wdrożyć bardziej zaawansowaną mikrochirurgiczną ekstrakcję plemników z jąder tzw. Micro-TESE (mTESE).

U partnerek mężczyzn z negatywnym wynikiem biopsji (brak plemników) pozostaje możliwość zastosowania nasienia anonimowego dawcy (dawstwo niepartnerskie).

Farmakologiczne i inne metody leczenia azoospermii

Niestety, brakuje zarejestrowanych i skutecznych preparatów skutecznie leczących azoospermię. Poza rzadkimi sytuacjami zaburzeń hormonalnych – takimi jak hipogonadyzm hipogonadotropowy (zaburzenie wydzielania hormonów przez przysadkę mózgową) leczenie farmakologiczne czy suplementy diety nie przywrócą produkcji plemników u pacjentów z azoospermią. 

Wspomagająco należy pamiętać o konieczności wyeliminowania czynników potencjalnie szkodliwych, w tym: o zmianie lub odstawieniu wybranych leków, dbanie o utrzymanie prawidłowej masy ciała, rzuceniu palenia, unikaniu spożywania nadmiernych ilości alkoholu oraz redukcji stresu. Coraz powszechniej zaleca się także unikania produktów o rozbudowanym składzie chemicznym, zawierających metale ciężkie lub inne toksyny.

Ważne, by w sytuacji podejrzenia nieprawidłowości lub niepowodzeń prób zajścia w ciążę, odpowiednio wcześnie zasięgnąć opinii specjalistycznej, którą można uzyskać w ośrodkach wspomaganego rozrodu medycznie, takich jak Klinika Gameta.