Aktywacja komórki jajowej (oocytu) to szereg procesów spowodowanych wtargnięciem plemnika do jej wnętrza. Proces ten jest bardzo złożony. Upraszczając, podczas zapłodnienia tzw. czynnik aktywujący pochodzący z plemnika powoduje wzrost stężenia jonów wapnia wewnątrz komórki jajowej. Skutkuje to dokończeniem podziału mejotycznego i powstaniem zygoty, z której rozwinie się zarodek. Aktywacja komórki jajowej jest niezbędna do prawidłowego zapłodnienia i dalszego rozwoju embrionu.
Czym jest wspomagana aktywacja komórki jajowej w procedurze in vitro (artifical oocyte activation /cult active) ?
Rzadko zdarza się, że proces aktywacji oocytów nie przebiega prawidłowo, co skutkuje brakiem zapłodnień, nawet po bezpośrednim wstrzyknięciu plemnika do komórki jajowej (ICSI). Zastosowanie specjalnego podłoża (cult active) zawierającego jony wapnia oraz specjalne cząsteczki nazywane jonforami (calcium ionophore) mające zdolność ich transportu do wnętrza komórki jajowej powoduje aktywację oocytu bez udziału plemnika.
Jakie są wskazania do aktywacji komórek jajowych?
Aktywację komórek jajowych stosuje się w przypadku braku zapłodnień w poprzednich próbach in vitro (ICSI). Niekiedy metodę można rozważyć w przypadku niskiego odsetka zapłodnień, w sytuacji zatrzymania rozwoju zarodków w poprzednich cyklach in vitro (brak blastocyst) oraz w bardzo rzadkich wadach rozwojowych plemnika.
Czy sztuczna aktywacja komórek jajowych jest bezpieczna? Czy można ją zastosować rutynowo celem zwiększenie prawdopodobieństwa leczenia?
Aktywacja komórek jajowych jest bezpieczna, o ile wykonywana jest zgodnie z zaleceniami. Procedura ta jest stosowana rzadko. Nie zaleca się, aby była stosowana rutynowo. Wspomaganą aktywację przeprowadza się po wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym specjalizującym się w leczeniu niepłodności.
Kiedy przeprowadzana jest wspomagana aktywacja komórek jajowych (cult active) i kto ja wykonuje?
Procedura wykonywana jest po wykonaniu mikroiniekcji plemnika do komórek jajowych. Wspomaganą aktywacje oocytów wykonuje embriolog kliniczny w laboratorium in vitro ośrodka wspomaganej prokreacji.
Czy można przewidzieć brak zapłodnień, niski odsetek zapłodnień?
Niestety nie ma takiego badania. Poza np. niezmiernie rzadko występującą nieprawidłowością plemników taką jak globozoospermia (1 :70.000), niemożliwe jest, aby przewidzieć niski odsetek zapłodnień lub ich brak. Informacje uzyskamy podczas obserwacji embriologicznej podczas procedury in vitro z mikroiniekcją plemnika do komórki jajowej.
Artykuł powstał we współpracy z Gedeon Richter
