Szczepienie przeciwko COVID-19 wywołuje różne emocje w społeczeństwie. Wiele fałszywych informacji krąży po różnych mediach. Na szczególną niepewność narażone są kobiety w ciąży oraz pary planujące poczęcie potomstwa. Przeczytaj poniższy artykuł i poznaj rzetelne informacje na temat szczepienia na COVID-19 przed i w trakcie ciąży.
Czy w ciąży można zaszczepić się na COVID-19?
Tak. Szczepienia przeciw COVID-19 są powszechnie zalecane wszystkim ciężarnym i kobietom karmiącym piersią, a najnowsze rekomendacje podają również korzyści płynące z tzw. dawki przypominającej. Jak dotychczas najdłuższy okres obserwacji bezpieczeństwa dotyczy szczepionek typu mRNA (Pfizer, Moderna) i to właśnie one powinny być wykorzystywane w pierwszej kolejności. Jak dotychczas nie udowodniono, by szczepionki wywierały negatywny wpływ na przebieg ciąży i zdrowie płodu. Zbadano natomiast, że przeciwciała wytworzone po przyjęciu szczepionki przez ciężarną obecne są m.in. we krwi pępowinowej i mleku matki, stanowiąc dodatkową ochronę jej dziecka. Zagadnienie to wymaga przeprowadzenia dalszych badań.
Czy szczepionka przeciw COVID-19 powoduje niepłodność?
Nie. Obecnie nie istnieją wiarygodne dowody naukowe stwierdzające, że szczepionka przeciw COVID-19 może zaburzać płodność kobiet lub mężczyzn. Udowodniono natomiast negatywny wpływ przechorowania SARS-CoV-2na spermatogenezę. Wykazano m.in. istotne zaburzenia dotyczące liczby, morfologii i ruchliwości plemników. U części pacjentów rozwijało się zapalenia jąder lub najądrzy. Dane odnośnie wpływu zakażenia wirusem na komórki rozrodcze żeńskie są niejednoznaczne.
Czy w sytuacji zaszczepienia się na COVID-19 para powinna odłożyć plany prokreacyjne? Jeśli tak, to na jak długo? Szczepienie na koronawirusa, a in vitro.
Zgodnie z rekomendacjami przodujących towarzystw położniczo-ginekologicznych nie ma podstaw do odraczania starań o ciążę po zakończonym cyklu szczepień przeciw COVID-19. Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii (ESHRE) zwraca jednak uwagę, aby pary przystępujące do technik wspomaganego rozrodu (ART), w miarę możliwości, zakończyły cykl szczepień przed rozpoczęciem leczenia. Według ESHRE osoby „świeżo’’ zaszczepione, u których wystąpiły istotne niepożądane odczyny, powinny pozostawać pod obserwacją lekarza przez kilka dni i odłożyć rozpoczęcie procedury do czasu ustąpienia objawów.
Na ile dni przed rozpoczęciem leczenia możemy przyjąć szczepionkę przeciwko COVID-19?
Najlepiej zakończyć cykl szczepień na kilka dni przed rozpoczęciem leczenia za pomocą technik wspomaganego rozrodu. Na obecną chwilę nie zalecamy konkretnego typu szczepionki przed ART. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) w swoich zaleceniach dla kobiet ciężarnych preferuje zastosowanie szczepionek mRNA (Pfizer, Moderna) w walce z pandemią COVID-19, co wydaje się rozsądne również w grupie pacjentów przystępujących do leczenia w klinikach rozrodczości.
Czy po transferze zarodka zaleca się przyjęcie szczepionki przeciwko COVID-19?
Przyjęcie szczepionki powinno być zaplanowane przed rozpoczęciem cyklu przygotowującego do transferu. Należy mieć na uwadze możliwe objawy uboczne szczepienia, takie jak: gorączka, ból głowy czy dreszcze. Korzystnie byłoby ich uniknąć w tym szczególnym dla każdej pacjentki czasie. Jeśli nie ma wskazań do pilnego zaszczepienia, a transfer zakończy się sukcesem, zaleca się, by kobiety w ciąży wykonały je po zakończeniu organogenezy u płodu.
Czy można zaszczepić się przeciw COVID-19 podczas karmienia piersią?
Tak. Karmienie piersią nie stanowi przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki przeciw COVID-19. WHO nie zaleca również przerywania karmienia piersią po zaszczepieniu się przez pacjentkę. Na chwilę obecną nie dysponujemy wiarygodnymi danymi o szkodliwości składowych szczepionki dla karmionego dziecka. Warto natomiast zwrócić uwagę na fakt, że przeciwciała IgA oraz IgG przedostają się do mleka matki, a ich miano jest istotnie wyższe u kobiet zaszczepionych w stosunku do pacjentek, które przechorowały COVID-19. Przeciwciała te mogą stanowić ochronę dla jej dziecka. Dane na ten temat ulegają ciągłej aktualizacji.