Czym jest spowodowany spadek jakości męskiego nasienia?
Na mniejszą liczbę progresywnych plemników w nasieniu wpływają przede wszystkim styl życia oraz czynniki środowiskowe, takie jak:
- toksyny,
- promieniowanie,
- otyłość,
- choroby ogólnoustrojowe,
- choroby układu moczowo-płciowego.
Badanie nasienia – podstawowa metoda oceny płodności mężczyzn
Czynnikiem analizowanym w trakcie badania plemników są przede wszystkim liczba plemników w 1 ml ejakulatu oraz liczba plemników charakteryzujących się prawidłową żywotnością (plemniki progresywne). Badanie, zwane również seminogramem komputerowym pozwala także:
- wykryć anomalie lub zaburzenia morfologiczne,
- ocenić budowę plemników,
- ocenę wydzieliny prostaty.
Nieprawidłowe wyniki nie wskazują jasno przyczyny niepłodności, ale potwierdzają istnienie problemu z płodnością. Niekorzystna diagnoza nie musi oznaczać braku możliwości zapłodnienia, bowiem medycyna pozwala uzyskać ciążę nawet przy skrajnie niekorzystnych wynikach nasienia.
Kiedy wykonać badanie nasienia i jak się do niego przygotować?
Badanie nasienia u mężczyzny jest zalecane, jeśli para po roku regularnych starań nie uzyskuje ciąży. Wcześniejsza diagnostyka niepłodności może zostać rozpoczęta, jeśli istnieją znane czynniki ryzyka męskiej lub żeńskiej niepłodności.
Bardzo istotne dla wyników są warunki przechowywania nasienia, dlatego też najlepiej jest oddać nasienie bezpośrednio podczas wizyty w klinice. Ejakulat oddaje się drogą masturbacji do specjalnie przygotowanego, sterylnego pojemnika. W przypadku oddanie próbki nasienia w domu, należy przechowywać je w temperaturze 37oC, chroniąc przed światłem. Próbkę najlepiej jest dostarczyć do kliniki godzinę po ejakulacji.
Badanie spermy należy wykonać po 2 – 7 dniowym okresie abstynencji seksualnej. W tym okresie należy również powstrzymać się od spożywania alkoholu. Aby lekarz mógł prawidłowo odczytać wyniki badania, należy poinformować go o przebytych chorobach oraz lekach przyjmowanych w okresie 3 miesięcy przed wykonaniem badania.
Badanie nasienia – diagnostyka i normy
Najważniejszym parametrem jest bezwzględna liczba plemników o ruchu prawidłowym (progresywnym). Liczba ta jest określana na podstawie dwóch parametrów (liczby plemników w 1 mililitrze nasienia oraz odsetka plemników progresywnych). Parametry te są pogrubione w poniższej tabeli.
| PARAMETR | WARTOŚĆ REFERENCYJNA wg WHO 2021 rok |
|---|---|
| Objętość (ml) | ≥ 1,4 ml |
| Całkowita liczba plemników (mln) | ≥ 39 mln |
| Liczba plemników (mln/ml) | ≥ 16 mln |
| Ruchliwość (%) (progresywne/nieprogresywne) | ≥ 42% |
| Plemniki progresywne (A+B) % | ≥ 30% |
| Żywotność (%) | ≥54% |
| pH | ≥7,2 |
| Morfologia prawidłowe (%) | ≥4 |
| Leukocyty (mln) | mniej niż 1 |
Komputerowe badanie nasienia (CASA)
CASA, czyli Computer Assisted Sperm Analysis to komputerowa analiza nasienia, która pozwala na bardzo dokładną oceną ruchliwości plemników w płynie nasieniowym. W trakcie badania analizuje się aż cztery parametry ruchliwości plemników.
- VCL – całkowita droga plemnika w jednostce czasu (µm/s),
- VSL – droga przebyta przez plemnik po linii prostej (µm/s),
- VAP – matematycznie wygładzona droga przebyta przez plemnik w jednostce czasu,
- ALH – amplituda bocznych wychyleń główki.
Dlaczego warto wykonać komputerową analizę nasienia?
Rozszerzone badanie nasienia niesie ze sobą korzyści w formie znacznie dokładniejszych wyników, które dają więcej informacji odnośnie szans zajścia w ciążę przez partnerkę. Wśród zalet tego badania są:
- większa wiarygodność w prognozowaniu płodności – wynik CASA koreluje z szansą zostania ojcem,
- wysoka precyzja, jakiej nie daje podstawowe badanie plemników,
- obiektywność wyników dzięki standaryzacji warunków badania w każdej placówce,
- większa przydatność oceny parametrów ruchu przy zastosowaniu CASA w porównaniu do wyników standardowego badania nasienia.