Jak przebiega badanie drożności jajowodów?

Sonohisterosalpingografia (SONO-HSG) – badanie drożności jajowodów

Niedrożność jajowodów jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności kobiet. Nawet w przypadku niedrożności tylko jednego jajowodu i poprawnym funkcjonowaniu drugiego prawdopodobieństwo zajścia w ciążę znacznie spada. Właśnie dlatego w czasie diagnozowania niepłodności bardzo ważne jest sprawdzenie drożności jajowodów, co umożliwia badanie SONO HSG.

SONO HSG – co to jest?

SONO HSG (sonohisterosalpingografia) to jedno z podstawowych badań stosowanych w diagnostyce niepłodności. Badanie polega na wstrzyknięciu do wnętrza jamy macicy pianki ExEmFoam, a następnie za pomocą USG ocenia się przepływ kontrastu przez jajowody, co pozwala ocenić ich drożność.

Badanie SONO HSG umożliwia:

• ocenę kształtu macicy,
• zdiagnozowanie zmian budowy macicy – wady rozwojowe macicy, takich jak guzy lub inne zmiany,
• zbadanie drożności jajowodów oraz ich kształtu,
• wykrycie obecności zrostów, polipów, mięśniaków podśluzówkowych.

Kiedy wykonać badanie SONO HSG?

Badanie SONO HSG wykonuje się po zakończeniu miesiączki, w pierwszej fazie cyklu. W przypadku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych badanie można wykonać w dowolnym dniu po ustąpieniu krwawienia.

Jaką rolę spełniają jajowody?

Zadaniem jajowodów jest:

• umożliwienie transportu plemników do komórki jajowej,
• stworzenie odpowiednich warunków do zapłodnienia tej komórki,
• rozwoju powstałego zarodka oraz jego transportu do jamy macicy.

Procesy te mogą zachodzić dzięki złożonym skurczom, obecności wydzieliny produkowanej przez gruczoły jajowodów oraz ruchom mikro-rzęsek wyścielających ich światło. SONO HSG pozwala ocenić drożność jajowodów, nie umożliwia jednak dokładnej oceny ich funkcjonowania

Co może być przyczyną niedrożności jajowodów?

• Zmniejszanie lub zamykanie światła jajowodów poprzez powstawanie czopów śluzowych.
• Stany zapalne powodujące zrosty.
• Przebyte zabiegi operacyjne w okolicach jamy brzusznej.
• Infekcje dróg rodnych pojawiające się w wyniku poronienia.
• Endometrioza.

HSG – przygotowanie do badania

Skierowanie na badanie wydaje lekarz ginekolog. Przed badaniem konieczna jest konsultacja, podczas której lekarz omówi przebieg samego badania oraz zleci farmakologiczne przygotowanie do zabiegu. Jeżeli pacjentka po konsultacji z lekarzem zdecyduje się na wykonanie badania w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym, dodatkowo powinna wykonać pakiet badań wymaganych przed znieczuleniem.

W dniu badania pacjentka przyjeżdża do kliniki na około 1h-30 minut przed planowanym zabiegiem. Jeżeli badanie ma odbyć się w znieczuleniu ogólnym pacjentka musi powstrzymać się przed spożywaniem pokarmów i płynów na 6 godzin przed zabiegiem. Pacjentki korzystające ze znieczulenia ogólnego nie mogą w dniu badania prowadzić pojazdów mechanicznych.

Dolegliwości bólowe wynikające z badania HSG są sprawą bardzo indywidualną – niektóre kobiety przechodzą zabieg zupełnie bezboleśnie i bez większych niedogodności, inne które mają obniżony próg bólu zawsze mogą skorzystać z krótkiego znieczulenia ogólnego dożylnego.

Badanie drożności jajowodów a ciąża – czy istnieją przeciwwskazania do SONO HSG?

Ze względu na inwazyjność badania istnieją pewne przeciwwskazania do wykonania histerosalpingografii. Niektóre dolegliwości mogą z kolei uniemożliwić dokonanie prawidłowego odczytu obrazu. Do przeciwskazań należą:

• ciąża,
• aktywny proces zapalny w obrębię narządów rozrodczych,
• krwawienie z dróg rodnych.

Radwan, Paweł, et al. „Evaluation of sonohysterography in detecting endometrial polyps–241 cases followed with office hysteroscopies combined with histopathological examination.” Videosurgery and Other Miniinvasive Techniques 9.3 (2014): 344-350.

Radwan, Jerzy . „Niepłodność I rozród wspomagany Niepłodność i rozród wspomagany .” 2nd revised edition. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne 164 (2005).