Często pacjentki zadają pytanie, jaki poziom gonadotropiny kosmówkowej jest wystarczający, aby uznać transfer zarodka za udany i stwierdzić ciążę. Na te oraz inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Czym jest gonadotropina kosmówkowa?
Gonadotropina kosmówkowa (hCG) to hormon wytwarzany przez zarodek po zagnieżdżeniu się w jamie macicy oraz – na dalszym etapie – przez łożysko. Pobudza jajniki do wytwarzania progesteronu, hormonu istotnego dla utrzymania ciąży. Produkcja hCG jest wysoka w pierwszych tygodniach po zapłodnieniu, dlatego badanie stężenia tego hormonu we krwi lub moczu jest pomocne w potwierdzeniu ciąży. Dotyczy to także zapłodnienia metodą in vitro – odpowiednio wysoki poziom hCG wskazuje, że transfer się udał i nastąpiła implementacji zarodka.
Dlaczego badamy beta hCG po transferze zarodka?
Podczas leczenia metodą zapłodnienia pozaustrojowego (IVF) za dzień zapłodnienia przyjmujemy dzień wprowadzenia plemnika do cytoplazmy komórki jajowej (ICSI) w laboratorium in vitro. Od tego momentu embriolodzy obserwują rozwój zarodka, który przenoszony jest do jamy macicy najczęściej w 2, 3 lub 5 dobie po zapłodnieniu. Transfer zarodka (ET) może być przeprowadzony w tym samym cyklu co punkcja jajników (embryo transfer – ET), lub też transfer może zostać odroczony do kolejnego cyklu, a zarodek jest zamrażany (frozen embryo transfer – FET).
Jeśli po podaniu zarodka do jamy macicy dochodzi do implantacji, to zarodek zaczyna wydzielać hormon nazywany gonadotropiną kosmówkową (hCG), której podjednostkę B tzw. BhCG możemy monitorować w surowicy krwi. Z reguły zaleca się, aby poziom BhCG w surowicy krwi oznaczony był po 10-11 dniach po podaniu zarodka.
Stężenie BhCG po transferze zarodka zaleca się badać z surowicy krwi
Stężenie beta hCG po zapłodnieniu in vitro, podobnie jak po zapłodnieniu metodą naturalną, można zbadać zarówno w surowicy krwi, jak i w moczu. Warto zaznaczyć jednak, że oznaczanie gonadotropiny kosmówkowej w jedenastej dobie jest badaniem diagnostycznym, jeżeli wykonujemy je z surowicy krwi. Testy paskowe z moczu mogą niekiedy jeszcze wyjść ujemne na tym etapie ciąży. Zdarza się, że poziom BhCG nie osiąga progu czułości testu, w zwłaszcza w sytuacji kiedy podany był zarodek 2-dniowy. Z tego powodu testy wykrywające BhCG w moczu nie są zalecane.
Kiedy badać stężenie beta hcg po zapłodnieniu in vitro?
Wraz z rozwojem zagnieżdżonego zarodka wzrasta poziom gonadotropiny kosmówkowej. Stężenie BhCG jest istotnie wyższe po transferze zarodka w stadium blastocysty (5 lub 6 doba po zapłodnieniu), niż po transferze zarodka z drugiej lub trzeciej doby, co naturalnie wynika z bardziej zaawansowanego rozwoju ciąży w chwili pomiaru gonadotropiny kosmówkowej.
U kobiet, którym podano zarodek w stadium blastocysty, hCG można już wykryć nawet 7 dobie po transferze, choć nie zaleca się wykonywania próby ciążowej na tak wczesnym etapie. Badanie może nie wykryć ciąży (wynik fałszywie ujemny). Ponadto w sytuacji kiedy lekarz zlecił podanie preparatu Ovitrelle, próba ciążowa może być dodatnia w sytuacji jej braku (wynik fałszywie dodatni).
Jak odczytywać wynik badania beta hCG po transferze zarodka?
Wartości BhCG powyżej 35 IU/l w 10 dobie po transferze zarodka 2-3 dniowego to wynik o dobrym rokowaniu na dalszy rozwój ciąży. W sytuacjach wątpliwych lekarz może zlecić powtórzenie badania krwi, gdyż równie ważne są odpowiednie przyrosty BhCG oceniane najczęściej w odstępie 48h. Wzrost o 60 jednostek bądź więcej zwiększa szansę na pomyślny rozwój ciąży Zakres stężeń oznaczonych w 10-11 dniu po wykonaniu transferu blastocysty jest szeroki i waha się pomiędzy 55 IU/L – 222 IU/L. W przypadku występowania ciąży bliźniaczej poziomy hCG są wyższe niż w sytuacji ciąży pojedynczej.
Uwaga : Zakresy wartości mogę tez różnic się zależności od laboratorium w którym wykonano test
βhCG po transferze zarodka – konieczna konsultacja lekarska
Każda pacjentka powinna odbyć konsultację ze swoim lekarzem prowadzącym. W przypadku pozytywnego wyniku testu wykonuje się badanie USG w terminie od 7 do 14 dni od jego uzyskania. Pewnym potwierdzeniem ciąży jest uwidocznienie zarodka w jamie macicy wraz z czynnością serca płodu — najczęściej jest to możliwe, gdy upłynie minimum 6 tygodni od pierwszego dnia ostatniej miesiączki (odpowiednio obliczony dzień hipotetycznej miesiączki). Jeżeli wynik będzie negatywny (według norm większości laboratoriów wynik testu ciążowego jest negatywny, gdy stężenie βhCG wynosi <5 mIU/ml), lekarz. omówi z pacjentką dalsze możliwości leczenia.